Sporządziła:
adw. Anna Strumpf-Rybicka
Rozwód niesie ze sobą wiele zmian, zarówno w życiu byłych już małżonków, jak i ich dzieci. Z prawnego punktu widzenia należy ustalić wtedy dokładne kontakty rodziców z ich pociechą tak, aby w pierwszej kolejności mieć na uwadze dobro dziecka.
Jedną z opcji ustalenia kontaktów z dziećmi jest porozumienie między matką, a ojcem, którzy decydują się na wspólną opiekę i zgodne współdziałanie w sprawach dziecka. Jeżeli Sąd nie widzi żadnych co do tego przeciwwskazań, rodzice powinni złożyć wtedy na jego ręce tzw. Plan Opieki Rodzicielskiej, określający wszelkie kwestie porozumienia pomiędzy sobą. Tego typu plan to bardzo indywidualny spis, dotyczący obowiązków i praw matki i ojca, pod względem ich możliwości finansowych, a także czasowych. Powinien być on bardzo dobrze przemyślany i zawierać punkty, do których oboje będą się stosować, obejmując jednocześnie kwestie takie jak: wydatki na dziecko, sposób kontaktowania się i bezpośrednia opieka nad nim, sposób podejmowania decyzji istotnych w dalszej edukacji dziecka i innych ważnych sprawach, a także sposób rozstrzygania sporów pomiędzy rodzicami.
Jedną z najbardziej popularnych form opieki jest w tym przypadku opieka naprzemienna, podczas której dziecko spędza tyle samo czasu u obojga rodziców. Aby tego typu piecza sprawowana nad małoletnim była skuteczna, ważna jest w tym momencie dobra współpraca rodziców, elastyczność oraz bliskość miejsca zamieszkania. Pod uwagę brać trzeba również zdanie samego zainteresowanego, czyli dziecka. Musi się ono czuć w takiej sytuacji komfortowo i nie powinna ona zaburzać jego codziennego funkcjonowania, tj. chodzenia do szkoły i kontaktów z rodziną oraz przyjaciółmi.
W przypadku rozstrzygania sporów, z którymi rodzice nie potrafią poradzić sobie na własną rękę, powinni oni skorzystać z pomocy mediatora lub sądu rodzinnego. Kwestia ta musi zostać ujęta w spisanym planie wychowawczym.
Jeżeli rodzice nie dochodzą jednak do porozumienia w temacie opieki nad swymi pociechami, ustalenie kontaktów z dziećmi staje się decyzją Sądu. Wtedy do właściwego Sądu Rejonowego, Wydziału Rodziny i Nieletnich złożyć należy odpowiedni wniosek, do którego dołączyć musimy odpis skrócony aktu urodzenia dziecka.
W tego typu przypadkach Sąd powierza zazwyczaj wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, biorąc pod uwagę dobro małoletniego. Drugi ma z tego tytułu nieco bardziej ograniczone prawa i obowiązki, wciąż jednak widywać może dziecko. Sąd określa zazwyczaj dni tygodnia lub miesiąca, w których dana osoba ma prawo kontaktu ze swą córką lub synem. Ustalone są także godziny oraz ewentualne miejsce spotkania, a także osoby, które mogą brać w nim udział.
Realizowanie ustalonych kontaktów może czasami przebiegać pod okiem kuratora, który sprawdzi, czy wykonywane są one zgodnie z uregulowaniami i przypilnuje obu rodziców, aby się do nich stosowali. Zbada także reakcję dziecka na zaistniałą sytuację, a także czy rodzice spełniają wszelkie wynikające z niej obowiązki.