Sporządziła:
adw. Anna Strumpf-Rybicka
Dziecko po rozwodzie trafi do matki czy ojca? A może przejmie je babcia albo rodzina zastępcza? Takie pytania i wątpliwości pojawiają się w głowach osób, których sprawy trafiają na wokandę sądową. Jakie jest prawo i skąd biorą się podejmowane decyzje?
Z przepisów, jakie zawarte są w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym wynika, że Sąd może powierzyć opiekę na dzieckiem obojgu rodzicom, jak i tylko jednemu z nich. Obojgu, w momencie przedstawienia przez nich porozumienia o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej po rozwodzie oraz, że będą razem działać w sprawach małoletniego. Możliwość pozostawienia władzy wobec obojga rodziców pojawiła się w 2008 roku. Sąd może też powierzyć władzę rodzicielską jednemu z rodziców oraz ograniczyć władzę drugiemu do określonych praw i obowiązków.
Plan wychowawczy
Zdarza się, że powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej jest ważne dla obu rodziców. Co w takim wypadku? Rodzice powinni przedstawić plan wychowawczy, w którym przedstawiają postanowienia odnośnie do opieki na dzieckiem czy ponoszenia wydatków i podejmowania decyzji wobec dziecka. Należy zawrzeć też informacje dotyczące wspólnych wyjazdów na wakacje oraz wspólne spędzanie świąt. Ważne jest też poinformowanie, gdzie i o której godzinie rodzice odbierają od siebie dziecko. Często harmonogram planu wychowawczego dzieli się na ten podczas roku szkolnego i ten w trakcie wakacji, o czym wspomnieliśmy wyżej. Niezbędna do wypełnienia jest też rubryka związana ze szkołą, która mówi do jakiej szkoły będzie uczęszczać dziecko oraz do jakiego lekarza jest zapisane. W planie wychowawczym znajduje się także adnotacja, w której rodzice muszą oświadczyć, że bieżące decyzje w sprawie dziecka będą podejmowane przez nich oraz, że istotne sprawy w życiu dziecka będą podejmowane przez oboje rodziców.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej
Sąd ma także prawo powierzyć władzę rodzicielską jednemu z rodziców, jednocześnie ograniczając tę władzę drugiemu rodzicowi do określonych praw i obowiązków względem dziecka. Warto podkreślić, że ograniczenie władzy rodzicielskiej do określonych praw i obowiązków nie jest równoznaczne z ograniczeniem władzy rodzicielskiej, które sąd orzeka w przypadku zagrożenia dobra dziecka. Czego dotyczą ograniczenia wobec jednego z rodziców? To już wskazuje sąd w wyroku rozwodowym. Może orzec, że rodzic ma prawo do decyzji w sprawie wyboru szkoły, w jakiej dziecko ma się uczyć. Jeśli natomiast nie wspomni o możliwości wyjazdów dziecka za granicę, wtedy prawo do decyzji o wyjazdach ma tylko rodzic posiadający pełną władzę rodzicielską. Nie musi się konsultować w sprawie wyjazdu ze swoim byłym mężem/żoną. To powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej jest dla wielu ludzi wybawieniem, bo mogą odciąć się od byłego małżonka, który był tylko uciążliwym i przeszkadzającym w rozwoju dziecka partnerem. Choć jak mówi pewne powiedzenie – „wina zawsze leży po obu stronach”.